کافه حقوق، مجتبی سراقی – دو روز گذشته مقام معظم رهبری طی حکمی اعضای جدید شورای عالی فضای مجازی را پس از دوره چهار ساله منصوب کردند. در همین حکم بار دیگر وظایف و اختیارات شورا بیان شد که همراه با تغییراتی بود. این حکم در حالی برای اولین بار در دولت آقای روحانی صادر شده است که حاوی نکات حقوقی بود. یکی از بندهای این حکم راجع به انحلال شوراهای موازی با شورای عالی فضای مجازی بود. به همین دلیل شوراهایی که به احتمال زیاد مشمول این حکم میشوند، آورده شده است:

۱- شورای عالی اطلاع رسانی:

دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی در سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را به عنوان یکی از نهادهای‌ پیش‌رو در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات آغاز کرد و توانست در طول این مدت به کمک اختیارات تفویض شده و همکاری نهادهای دولتی و خصوصی، بسیاری از پروژ‌ه‌های حیاتی کشور را در حوزه ICT آغاز و به ثمر برساند. وظایف دبیرخانه در تیرماه سال ۱۳۸۴ بر اساس مصوبه شماره ۵۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلاح و تصویب گردیده و جایگزین آیین نامه مصوب سال ۱۳۷۷ شد.

این شورا با آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۹ ماده مصوبه جلسات ۴۱۷ و ۴۱۸ مورخ ۲۵/۱/۷۷ و  ۸/۲/۷۷ و به منظور سیاستگذاری در امر اطلاع‎رسانی و هدایت شبکه‎ها و مراکز اطلاعاتی و هماهنگی فعالیت آنها و تدوین برنامه‎های میان‎مدت و بلندمدت در زمینه تحقیقات بنیادی، توسعه‎ای و کاربردی اطلاع‎رسانی در قالب نظام اطلاع‎رسانی جمهوری اسلامی ایران، تشکیل شد؛ و در جلسه ۵۶۵ مورخ ۲۱/۴/۸۴شورای عالی انقلاب فرهنگی آئین نامه شورای عالی اطلاع رسانی اصلاح گردید.

ریاست این شورا بر عهده رئیس جمهور می باشد و دیگر اعضا این شورا غالبا از اعضای هیئت دولت می باشند. این شورا دارای وظایف مشخصی می باشد که برخی از این وظایف عبارتند از:

• سیاستگذاری، برنامه‎ریزی، هدایت و حمایت در زمینه تولید، پالایش و مبادله اطلاعات و نظارت بر امر اطلاع‎رسانی سراسر کشور در چارچوب سیاستهای کلی نظام.
• تدوین و تصویب اصول نظام جامع اطلاع‎رسانی کشور
• هماهنگ کردن فعالیتهای بخش دولتی و غیردولتی براساس نظام جامع اطلاع‎رسانی کشور.
• ایجاد زمینه‎های لازم برای اعتلای دانش و فرهنگ عمومی جامعه در زمینه اطلاع‎رسانی و …

شورای عالی اطلاع رسانی دارای دبیرخانه می باشد که محل استقرار آن در وزارت ارتباطات و فناوری می باشد.

۲- شورای عالی انفورماتیک:

این شورا در تاریخ ۴/۴/۵۹ به منظور منظور خودکفایی هر چه بیشتر کشور در زمینه‌های مختلف ، من‍جمله امور کامپوتری، سامان‌دهی به امور انفورماتیک کشور تاسیس شد. این شورا زیر مجموعه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی (سازمان برنامه و بودجه سابق) می‌باشد. همچنین این شورا مجری آیین‌نامه احراز صلاحیت شرکت‌های انفورماتیکی نیز می‌باشد.

اعضای این شورا عبارتند از:

1. رییس شورای عالی انفورماتیک کشور به پیشنهاد معاون رییس جمهور و رییس سـازمان برنامـه و بودجـه از طرف رییس جمهور منصوب میگردد
2. یک نفر نماینده تمام وقت رییس سازمان برنامه و بودجه صاحب نظـر در نظـام هـای اطلاعـاتی مـدیریت و برنامهریزی که سمت دبیری شورا را به عهده خواهد داشت
3. یک نفر نماینده مرکز آمار ایران به پیشنهاد رییس این مرکز، صاحب نظر در برنامهریزی و آمار
4. یک نفر نماینده تمام وقت صاحب نظر و محقق در امور مربوط به آموزش، طراحـی و سـاخت کـامپیوتر بـه انتخاب وزیر فرهنگ و آموزش عالی
5. یک نفر نماینده تمام وقت و صاحب تجربه و دانش در امور مالی، حقوقی، و بازرگانی بینالمللی بـه انتخـاب وزیر بازرگان
6. یک نفر نماینده سازمانها و شرکتهای مختلف صنایع الکترونیک کشور صاحب نظر در امـور افزارگـان بـه انتخاب مدیران این مؤسسات
7. یک نفر نماینده شرکتهای کامپیوتری به انتخاب مدیران عامل آنها
8. یک نفر نماینده مراکز خدمات کامپیوتری کشور به انتخاب مسئولین یا رؤسای آنها
9. یک نفر نماینده شورای عالی بانکها

اهم وظایف این شورا عبارتند از:

1. بررسی مداوم به منظور تعیین نظام کلی انفورماتیک کشور
2. بررسی و تأیید طرحها و فعالیتهای انفورماتیک کشور
3. – بررسی و تعیین سیاست های لازم جهت سالم سازی مراکز و نظامهـای کـامپیوتری کشـور و جلـوگیری از اتلاف منابع مالی و نیروی انسانی و تجهیزات کامپیوتری
4. بررسی و شناخت سیاستهای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز امور انفورماتیک کشور با همکاری و مشـارکت مؤسسات آموزشی، کامپیوتری، وسایر ارگانهای ذیربط و…

۳- شورای عالی فناوری اطلاعات:

این شورا در تاریخ ۴/۳/۸۴ در جلسه هیئت وزیران و بنا به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری  اساسنامه شورای عالی فناوری اطلاعات تصویب شد و این شورا شروع به فعالیت نمود. ریاست این شورا بر عهده رئیس جمهور  می باشد و  سایر اعضا نیز غالبا از اعضای هیئت دولت می باشند که به همراه سه نفر از متخصصان فناوری اطلاعات از بخش های غیر دولتی این شورا را تشکیل می دهند.

هدف از تشکیل سیاستگذاری و تدوین راهبردهای ملی در قلمرو فناوری اطلاعات، تدوین برنامه های میان مدت و بلند مدت برای توسعه پژوهش های بنیادی و کاربردی در قلمرو فناوری اطلاعات و گسترش کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور و برنامه های توسعه بخش های مختلف می باشد.

اهم وظایف مشخص شده این شورا در اساسنامه شورا عبارتند از:

• تدوین اهداف کلان و راهبردی و توسعه فناوری اطلاعات در کشور
• سیاستگذاری و تدوین راهبردهای لازم برای گسترش به کارگیری فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی
• تدوین مقررات، آئین نامه ها و ضوابط لازم برای قلمرو فناوری اطلاعات
• تدوین برنامه های کلان پژوهش در جهت توسعه فناوری اطلاعات در کشور
• تدوین برنامه های همکاری های ارتباطات بین المللی در قلمرو فناوری اطلاعات

۴- شورای عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات:

این شورا در جلسه هیئت وزیران به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ سیزدهم اسفند سال ۸۲ شورای عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور تصویب شد.

بنا بر متن مصوبه این شورا به منظور حفظ و صیانت از فضاهای تبادل اطلاعات کشور، کاهش مخاطرات و حداقل نمودن خرابیها، کاهش زمان تجدید حیات سیستمهای آسیب‌دیده و ایجاد امنیت در حوزه‌های مختلف از قبیل امنیت، آب، غذا و نیازمندی‌های اولیه، انرژی (الکتریکی اتمی و سوختهای فسیلی) خدمات اورژانس (آتش نشانی، پزشکی و پلیسی) اقتصاد، تجارت و امور مالی و اعتباری، رسانه‌ها ، ارتباطات و اطلاعات و حمل و نقل (جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی)، شورای عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور تاسیس گردید؛ که اعضای این شورا عبارتند از:

1. معاون اول رئیس جمهور (رئیس شورای عالی)
2. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
3. ـ وزیر اطلاعات
4. وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
5. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
6. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
7. دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی
8. ـ رئیس مرکز فناوری اطلاعات نهاد ریاست جمهوری (دبیر شورای عالی)
9. دو نفر متخصص در زمینه امنیت فضای تبادل اطلاعات به انتخاب رئیس شورای عالی
10. رؤسای دستگاههای اجرایی بر حسب مورد با حق رای

اهم وظایف محول بر این شورا عبارتند از:

1. بررسی طرح‌های کلان ملی در زمینه امنیت فضای تبادل اطلاعات
2. تدوین نظام ملی امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور
3. بررسی استانداردهای پیشنهادی کمیته‌های تخصصی
4. تدوین اسناد راهبردی ملی و ارائه به مراجع قانونی
5. تدوین سیاست‌های مربوط به همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی
6. تدوین لوایح تنظیمی جهت ارائه به هیئت وزیران

البته با وجود امنیتی بودن این نشست، این که بتوان این شورا و شورای عالی فضای مجازی را دارای موضوع واحد دانست، محل تامل است.