گروه علمی کافه حقوق: معرفی کتب حقوق می تواند به  محققین و دانشجویان این رشته کمک کند تا با نویسندگان و آثار آنان آشنا شوند. در این فرصت به معرفی چند کتاب در زمینه حقوق خصوصی می پردازیم.

انعقاد قراردادهای الکترونیکی (مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی, حقوق ایران و کنوانسیون ۲۰۰۵ ژنو)

مولف: مرتضی محمدی

انتشارات دانشگاه مفید – ۹۳

این کتاب به بررسی “انعقاد قراردادهای الکترونیکی” پرداخته است و ضمن بررسی حقوق ایران و قانون تجارت الکترونیک ایران مصوب ۱۳۸۲، به نحو تطبیقی کنوانسیون ۲۰۰۵ ژنو در خصوص استفاده از داده‌های الکترونیکی در قراردادهای بین‌المللی و برخی مقررات و کنوانسیون‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و همچنین فقه امامیه و بعضاً اهل سنت را مورد بحث قرار داده است.

این نگارش به‌منظور بررسی قواعد حاکم بر انعقاد قرارداد و اعتبار و الزام‌آور بودن آن در قراردادهای الکترونیکی تدوین گردیده است و مؤلف در این اثر با بیان قواعد مربوط به زمان و مکان قراردادهای الکترونیکی و محل تجاری و قانون حاکم در قراردادهای الکترونیکی، وجود رژیم حقوقی خاص در مورد تعیین زمان و مکان قراردادهای الکترونیکی را در حقوق ایران و دیگر اسناد بین‌المللی به اثبات می‌رساند.

بیمه مسئولیت مدنی در حقوق ایران و انگلیس

مؤلف: سید محمدحسن ملائکه پور شوشتری

انتشارات مجد-۹۴

بیمه یکی از ضرورت‌های زندگی اجتماعی جدید و از نهادهای نوظهور است که رفته‌رفته تمام عرصه‌های مختلف زندگی بشر را در برگرفته است. حقوقدانان و اساتید بیمه در خصوص نفعی که برای شخص ثالث زیان‌دیده در بیمه‌نامه مسئولیت متصورند؛ معتقدند قرارداد بیمه مسئولیت مصداقی از مصادیق نهاد تعهد به نفع شخص ثالث است که در نظام حقوق انگلیس نیز با اندک تفاوتی همین نگاه وجود دارد؛ و یکی از مشکلات بحث شده در این عنوان کتاب، آثاری است که قانون برای بیمه مسئولیت در نظر گرفته است اما با ماهیت تعهد به نفع شخص ثالث همخوانی ندارد. تأثیر بیمه مسئولیت بر حقوق مسئولیت مدنی در هر دو مرحله تئوری و عملی محقق گردیده است و بیمه به همان میزان که قواعد مسئولیت مدنی را دچار تحول کرده است در مرحله دعوا نیز ترتیبات جدیدی ایجاد نموده است که مؤلف در این اثر به بیان دقیق آن می‌پردازد.

تحلیل فقهی حقوقی ضمان عاقله و مسئولیت بیمه

مؤلفان: کبرا اباذری – عبدالحسین رضایی راد – سید حسین آل طاها

انتشارات مجد – ۹۴

ضمان و مسئولیت در بدو تشکیل زندگی اجتماعی در میان افراد بشر مورد توجه بوده منتهی طرز تلقی از آن و نوع واکنشی که اجتماع علیه شخص مسئول نشان می‌داد، متفاوت بوده است. ازجمله مسئولیت‌ها، مسئولیت و ضمان عاقله است این نوع ضمان که به‌موجب آن، بستگان و نزدیکان جانی که شریعت اسلامی از آن‌ها تحت عنوان عاقله نام‌ برده است، موظف به پرداخت دیه جنایتی می‌شوند که خود هیچ‌گونه دخالتی در آن نداشته‌اند. ضمان عاقله امروزه مورد بحث و مناقشه فقها و حقوقدانان قرارگرفته است و در عمل نیز با مشکلات اجرایی متعددی روبرو شده است. با توجه به اینکه  یکی از نکات مهم در قوانین و بخشنامه‌ها و دستورالعمل آن است که قابلیت اجرایی داشته باشند و یکی از عناصر تشکیل‌دهنده‌ی این مفهوم، عبارت از پذیرش آن دستورالعمل توسط مخاطبان می‌باشد، مؤلف در این پژوهش حقوقی با همین نگاه به بیان ضمان عاقله می‌پردازد و بامطالعه‌ی تطبیقی فقه در حقوق معاصر به بررسی این مسئله می‌پردازد.

جایگاه عدالت در استنباط احکام معاملات

مؤلف: سید محمد هاشم‌ پور مولا

انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) – ۹۴

درباره “عدالت” از زوایای گوناگون در طول تاریخ بحث شده است. آنچه در این تحقیق بدان پرداخته می‌شود “عدالت در مقام استنباط احکام معاملات ” است. این اثر به بررسی و نقد منصفانه آراء مختلف در این حوزه می‌پردازد و ساختار این کتاب بدین شکل بناشده است:

ابتدا به مباحث مربوط به کلیات و ادبیات موضوع (معنای لغوی عدل و انصاف و قسط و حق و…) همراه با استنادات فقهای معظم در طول تاریخ فقه به عناوین عدل و ظلم در فتاوای خود و تحلیل آن‌ها اقدام می‌کند و پس به مطالعه ادله نقلی آیات و روایات، دلایل عقلی و عرف می‌پردازد و درنهایت با استفاده از نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعات جهت نقد آراء استفاده می‌گردد.

مبانی فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی ورزشکاران

مولف: محمد مهدی مقدادی

انتشارات دانشگاه مفید-۹۳

ورزش همواره بازندگی بشر مأنوس بوده و انسان‌ها باانگیزه‌های متفاوتی چون توان آزماییَ، تفریح و فراغت بدان روی آورده‌اند. یکی از مسائل مهم حقوقی حوزه‌ی ورزش، بررسی مسئولیت مدنی ورزش‌کاران در حوادث ناشی از عملیات ورزشی است که بررسی این مسئولیت با رویکرد اصلی به مبانی فقهی و حقوقی آن، محور اساسی این نوشتار است. مؤلف در این اثر تلاش کرده است تا بخشی از این کاستی‌ها در مبحث مهم حوادث ورزشی و مسئولیت ورزش‌کاران پوشش داده شود و می‌توان گفت بررسی تطبیقی، پرداختن به مبانی فقهی و نقد مبانی حقوقی از منظر فقه و نیز مشروعیت ورزش‌ها و تبیین جایگاه قواعد ورزشی و نیروهای مؤثر در آن، بر ضرورت و اهمیت این مباحث افزوده است.

مطالعه تطبیقی روش‌های تعیین ثمن

مؤلف: عیسی امینی

انتشارات گنج دانش – ۹۴

در این کتاب سعی شده است تا شیوه‌هایی که امروزه در بسیاری از نظام‌های داخلی و مقررات فراملی پذیرفته‌شده و اینک در کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به بیع بین‌المللی کالا تدوین گردیده است، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد؛ زیرا بسیاری از شیوه‌هایی که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم مبتنی بر ضابطه یا ضوابط عینی هستند قابل‌پذیرش در نظام حقوقی ما می‌باشد. ولی کنوانسیون این محدودیت را در برنداشته و ثمن قابل‌تعیین را علی‌الاصول و ثمن باز را بنا بر نظری به رسمیت شناخته است. این اثر با استفاده گسترده از عرف و مقایسه آن با مقررات فراملی با تکیه ‌بر مبنای پژوهش به تطبیق روش‌های تعیین ثمن بافهم عرفی و رواج در بازار اختصاص‌یافته می‌پردازد و سعی می‌کند راه‌های انطباق روش‌های تعیین ثمن در عرصه بین‌المللی و داخلی با حقوق موضوعه ایران موردبحث و ارزیابی قرار گیرد.

معاملات متقابل در حقوق ایران و فقه امامیه

مؤلف: رضا آقا موسی طهرانی

انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) – ۹۴

معاملات متقابل که عنوان این اثر هست (counter trade) یکی از انواع معاملاتی است که در سطح بین‌المللی متداول است. از بعد اقتصادی بررسی این‌گونه معاملات از این حیث دارای اهمیت است که امکان ردوبدل کردن اموال و خدمات را به‌جای پول فراهم می‌کند. در این اثر به این نوع معاملات از جنبه‌ی حقوقی نگاه متفاوتی می‌شود؛ درواقع سؤال اصلی در این عنوان این است که این‌گونه معاملات چه ماهیت حقوقی دارند.

نویسنده در پی یک نقشه راه منطقی، ابتدا کلیاتی در مورد موضوع موردبحث مطرح و سپس مفهوم، اهمیت و دلایل رجوع به تجارت متقابل را تبیین کرده است؛ بعد به ترتیب از انواع این معاملات آن‌طور که در سطح بین‌المللی شناخته می‌شوند سخن به میان آورده است و سپس به معاملات تهاتری در حقوق ایران و فقه امامیه پرداخته است و درنهایت امر به معاملات جبرانی و معاملات افست اختصاص داده است.

مؤلف در این اثر از منابع فارسی، عربی و انگلیسی متعدد و معتبری بهره برده است.

نظریه جهت در حقوق قراردادها (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران، اسلام، رومی – ژرمنی و کامن لا)

مؤلف: حسن ره پیک

انتشارات خرسندی – ۹۳

به‌طورکلی انگیزه‌ی شخصی در قراردادها، در صورت دارا بودن خصوصیات معینی، به‌عنوان “جهت” شناخته می‌شود. مؤلف در این کتاب، جهت را به‌عنوان یکی از عناصر مرتبط با قرارداد، دارای آثار و احکامی می‌داند که عمده‌ترین اثر این عنصر آن است که در صورت نامشروع بودن آن (تحت شرایط خاصی) اعتبار قرارداد مورد خدشه قرار می‌گیرد. آثار دیگر این عنصر، در بحث اشتباه در قرارداد و همچنین دخالت جهت در بحث شروط ضمن عقد نیز قابل‌بحث و مشاهده است. بیان دقیق آثار جهت، با توجه به ملاک صحیح حقوقی آن ازنظر تحلیلی و علمی دارای اهمیت و فایده می‌باشد. به بیان نویسنده، همچنین بررسی آثار و احکام “جهت” در نظام‌های حقوقی مختلف در کشف ملاک صحیح و تفسیر نقاط ابهام در قوانین داخلی، تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت.