گروه علمی کافه حقوق: مطابق با اصل ۹۱ قانون اساسی شورای نگهبان متشکل است از شش فقیه منتخب از سوی رهبری و شش حقوقدان که پس از معرفی رئیس قوه قضائیه از سوی نمایندگان مجلس انتخاب می گردند. همچنین وظایف قانونی این شورا عبارت اند از نظارت بر مصوبات مجلس از نظر انطباق با شرع و قانون اساسی، نظارت بر انتخابات و تفسیر قانون اساسی. در یک مقایسه تطبیقی با قوانین اساسی سایر کشورها، نهادهای مشابه شورای نگهبان را در ساختار سیاسی این کشورها نیز میتوان یافت. اگر چه ممکن است وظایف این نهادها با یگدیر تفاوت هایی داشته باشد اما در نهایت همه ی این نهاد ها در یک وظیفه اساسی که همان نظارت بر قانون اساسی است با یکدیگر اشتراک دارند. شورای نگهبان برای اداره جلسات و گردش امور مربوط به وظایف قانونی خود، حق تنظیم ایین نامه داخلی را داراست. بر این اساس دبیر شورا و قائم مقام دبیر شورای نگهبان وظایف مشخصی را بر عهده دارند. در ادامه به شرح وظایف این دو سمت موثر در شورای نگهبان خواهیم پرداخت.

باتوجه به ماده (۲۳) آئین‌نامه داخلی شورای نگهبان، شورا دارای یک دبیر و یک قائم‌مقام از میان اعضای شورا خواهد بود که برای مدت یکسال انتخاب می‌گردند. در مواد مختلف این آئین‌نامه وظایف و اختیارات متعددی برای دبیر و قائم‌مقام شورای نگهبان در اداره سازمان و جلسات شورای نگهبان پیش‌بینی شده که در ذیل به این مواد اشاره می‌گردد:

۱) شورای نگهبان دارای سازمان اداری می‌باشد که وظائف و اختیارات و نمودار تشکیلاتی آن با پیشنهاد دبیر شورا به تصویب شورای نگهبان می‌رسد. (ماده ۳)

۲) دبیر شورا ۴۰ روز قبل از پایان مدت عضویت اعضائی که عضویتشان در شرف انقضاء است طی نامه‌ای مراتب را در مورد فقهاء به مقام معظم رهبری و در مورد حقوقدانان به رییس قوه قضاییه اعلام می نماید. (ماده ۶)

۳) استعفای اعضای شورا باید کتباً به دبیر شورا اعلام شود. دبیر شورا استعفانامه را در اولین جلسه شورا قرائت می‌کند، چنانچه ظرف مدت یک هفته از تاریخ قرائت، استعفاء مسترد نشد، استعفانامه عضو فقیه به مقام معظم رهبری و استعفانامه عضو حقوقدان به رؤسای قوه قضاییه و قوه مقننه اعلام می‌گردد. (ماده ۷)

۴) به هنگام رسیدگی به انتخابات و لایحه بودجه و موارد مشابه علاوه بر روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه تعداد جلسات لازم توسط دبیر با توافق اعضاء شورا تعیین می‌شود. (ماده ۱۱)

۵) جلسات فوق‌العاده برحسب ضرورت بنا به تشخیص و تصمیم دبیر شورا و یا تقاضای سه نفر از اعضاء تشکیل خواهد شد. (ماده ۱۲)

۶) شورای نگهبان برای تهیه صورت‌جلسات و ثبت و ضبط مذاکرات یک نفر از خارج اعضاء با پیشنهاد دبیر انتخاب می‌نماید و حتی‌الامکان ایشان مسئولیت دفتر شورای نگهبان را نیز به عهده خواهد داشت. (ماده ۲۵)

۷) شورای نگهبان، هیأتی مرکب از دبیر و سخنگو و یک تن از اعضاء شورا به عنوان مشاوران اطلاع‌رسانی خواهد داشت. (ماده ۲۸)

۸) مصوبات و تصمیمات شورای نگهبان از طریق دبیر یا قائم‌مقام به مراجع ذیربط اعلام خواهد شد. (ماده ۳۱)

۹) کلیه مصوبات مجلس شورای اسلامی در اولین فرصت و سؤالاتی که پاسخ به آن‌ها در صلاحیت شورا است پس از وصول و با دستور دبیر توسط دفتر شورای نگهبان در اختیار اعضاء قرار می‌گیرد. (ماده ۳۲)

۱۰) مشروح‌ مذاکرات‌ مربوط‌ به‌ بررسی صلاحیت‌ نامزدهای‌ انتخابات‌ به‌ لحاظ‌ رعایت‌ حیثیت‌ افراد محرمانه‌ تلقی‌ شده‌ و انتشار آن‌ منوط‌ به‌ دستور دبیر می‌باشد. (تبصره ماده ۳۳)

۱۱) تشکیل و اداره جلسات شورا و حفظ نظم در مذاکرات و اجرای آیین‌نامه به عهده دبیر یا قائم‌مقام است.(ماده ۳۴)

۱۲) دستور جلسات شورای نگهبان جز در موارد فوری، حداقل ۲۴ ساعت قبل از تشکیل جلسه توسط دبیر به اعضاء اعلام می‌گردد. (ماده ۳۵)

۱۳) اعضاء شورا می‌توانند از یک ماه مرخصی استحقاقی در سال استفاده نمایند و با اجازه دبیر استفاده از این مرخصی به‌صورت متوالی و با فاصله بلامانع است ولی بدون تصویب شورا نباید به بیش از دو نفر همزمان مرخصی داد. (ماده ۴۰)

از مواد ذکر شده این نکته به دست می‌آید که وظایف و اختیارات دبیر شورای نگهبان در دو حوزه مربوط به «اداره جلسات» و «اداره سازمان شورا» و وظایف قائم مقام شورای نگهبان در حوزه «اداره جلسات» قابل شناسایی و تقسیم‌بندی هستند.