رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ شامگاه سه ‌شنبه در جریان سخنرانی که تقریبا ۱۱ دقیقه طول کشید،  اعلام کرد که کشورش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی خارج می‌شود و تحریم‌هایی که در چارچوب این توافق لغو شده بودند را بار دیگر علیه تهران به اجرا می‌گذارد.حال باید دید چارچوبی که بعد از ماه ها مذاکره بین شش قدرت جهانی و جمهوری اسلامی ایران به نتیجه ای به نام برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) تشکیل شده بود چگونه می تواند با یک سخنرانی ۱۱ دقیقه ای توسط فردی که به اذعان اطرافیان ممکن است از سلامت عقلی کامل برخوردار نباشد، فروبپاشد.

در تایید عدم سلامت عقلی ترامپ همین کافی است که، «وولف» در کتابش که ماحصل چند ماه حضور مداوم در کاخ سفید و گفت و گو با مشاوران ترامپ بوده است، نوشته است: تمام کسانی که در کاخ سفید با ترامپ کار کرده اند، در یک موضوع با یکدیگر اشتراک نظر دارند و آن این که رییس جمهوری مثل یک کودک رفتار می کند.

با این حال، جنجال هایی که پیرامون ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» به راه افتاده و رفتارهایی که از وی در ماه های اخیر سر زده است، احتمال توسل به متمم بیست و پنجم قانون اساسی برای برکناری «دونالد ترامپ» را قوت بخشیده است. بر اساس این متمم، اگر اعضای کابینه به ریاست معاون رییس جمهوری به عدم توانایی جسمی یا عقلی رییس جمهوری برای اداره امور کشور رای دهند، رییس جمهوری طی فرایند پیش بینی شده از قدرت کنار گذاشته خواهد شد.البته تاکنون این بخش از قانون اساسی امریکا در مورد هیچ یک از روسای جمهوری این کشور اجرا نشده است.

باید یاد آور شد که توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، پس از تقریبا ۲۰ ماه مذاکرات فشرده بین ایران و گروه موسوم به ۱+۵ منعقد شد.مذاکرات رسمی برای طرح جامع اقدام مشترک درباره  برنامه اتمی ایران با پذیرفتن توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران در نوامبر ۲۰۱۳ شروع شد. به مدت ۲۰ ماه کشورها درگیر مذاکره بودند که در آوریل ۲۰۱۵ تفاهم هسته‌ای لوزان شکل گرفت.سرانجام پس از بیست ماه مذاکره دولت روحانی، محمدجواد ظریف به همراه تیم مذاکره‌کننده ایرانی بعد از ۱۷ روز مذاکره فشرده، سه‌شنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه) در وین پایتخت اتریش موفق به دستیابی به یک توافق جامع و نهایی با گروه ۱+۵، بر سر آینده برنامه هسته‌ای ایران شدند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در یک نشست رسمی در مقابل رسانه‌ها در وین با خواندن بیانیه‌ای به زبان انگلیسی و فارسی اعلام کردند که توافق نهایی در برنامه هسته‌ای ایران به دست آمده‌است.

در مدت ذکر شده در برجام، دولت ایران تعهدات خود را طبق برجام انجام داده است و با تصویب مجلس شورای اسلامی کمیسیون امنیت مجلس بر اجرای برجام نظارت کرده است اما در این مدت نقش مخرب آمریکا به هیچ وجه قابل چشم پوشی نبوده است و به طور مثال در نهمین گزارش ارسالی به مجلس در فروردین ماه ۹۷ ، با اشاره به انتشار دهمین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر تائید پایبندی کامل جمهوری اسلامی ایران به تعهدات هسته‌ای خود، استمرار فعالیت‌های هسته‌ای کشور در چارچوب راهبرد ۶ و برنامه‌ درازمدت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته است و در گزارش سه‌ماهه وزارت امور خارجه، بدعهدی‌های دولت آمریکا در قبال برجام و تشدید تلاش های این کشور برای تضعیف ارکان این توافق طی سه ماه اخیر، از جمله ادعای عدم پایبندی ایران به برجام (در مغایرت با ۱۰ گزارش رسمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تائید پایبندی کامل ایران به تعهدات برجامی خود) و تعیین ضرب‌الاجل برای ۳ کشور اروپایی به منظور تغییر مفاد برجام، تشریح شده و پیامدهای اقدامات مخرب دولت آمریکا بر تشدید فضای تردید و اثرگذاریِ منفی آن بر بهره‌مندی کامل کشورمان از منافع برجام تبیین گردیده است.

افزون بر این ترامپ در سخرانی خود گفته است که آمریکا قصد دارد علاوه بر این تحریم‌ها، مجازات های اقتصادی سنگینی را علیه ایران وضع کند و چنانچه شرکتهای بین‌المللی این تحریم‌ها را نقض کنند با تنبیهات سخت آمریکا مواجه خواهند شد که تنها حامیان این تصمیم دونالد ترامپ، اسرائیل و عربستان سعودی بودند اما در مقابل، سران اتحادیه اروپا همچنین دیگر امضا کنندگان توافق هسته‌ای، ضمن ابراز تاسف در قبال این خبر، بر پایبندی خود بر برجام تاکید کردند.

حال با توجه به موارد گفته شده ، باید دانست که برجام چه خوب و چه بد، حاصل مذاکره و توافقات بین کشورهای ایران،روسیه، چین ، فرانسه، آلمان، انگلستان و آمریکا است و همینطور سازمان های بین المللی از جمله سازمان ملل، آژانس بین المللی انرژی اتمی و اتحادیه اروپا است و طبق حقوق بین الملل تصمیم یک جانبه و خلاف واقع یک نفر از روسای حاضر در این توافق بین المللی نمی تواند اساس و شاکله ی توافقی همانند برجام را زیر سوال ببرد چرا که در داخل سیاستمداران امریکایی نیز چنین تصمیمی با اقبال مواجه نشده است و اتحادیه اروپا نیز رویکرد واضحی (البته فعلا فقط در حد حرف) در این خصوص دارد و پای بندی خود به برجام را حتی بدون آمریکا اعلام نموده است.

حال باید دید که آیا همانند گذشته سازمان ملل و دیگر کشور های غربی در قبال نقض توافقی همه جانبه مانند برجام فقط به اظهار نظر و یا اظهار تاسف بسنده می کنند یا اینکه برای حفط توافقی که ماه ها برای به ثمر رسیدنش تلاش شده است قدمی عملی خواهند برداشت چرا که تصمیم آمریکا از سوی ترامپ و با انتخاب مایک پمپئو و جان بولتون، به ترتیب برای تصدی پست‌های وزارت خارجه و مشاور امنیت ملی، می‌تواند پایانی بر تظاهر دولت آمریکا برای «ترمیم» برجام تلقی شود. در حالی که ترامپ مدت هاست تمایلش برای خروج از توافق اتمی با ایران را برملا ساخته، پمپئو و به‌ویژه بولتون، مدافع دیرباز سیاست های‌ تغییر رژیم در ایران از جمله توسل به جنگ بوده اند.