بعد بین المللی توافقنامه ی پاریس، عدم مسئولیت پذیری و همراهی برخی از کشورهای توسعه یافته به ویژه آمریکا با توافقنامه های محیط زیستی است. در بعد داخلی نیز باید گفت بر اساس اهداف مشارکت ملی معین کشور (INDC) ایران کاهش انتشارحداقل۴ درصد و حداکثر ۱۲ درصد را نسبت به میزان انتشار در سال ۲۰۳۰ هدفگذاری نموده و می بایست عملیاتی نماید.
گفته میشود ایران از نظر تولید گاز گلخانه در ردیف ۱۰ کشور اول جهان است؛ تا جایی که رئیس سازمان محیطزیست در حاشیه اجلاس پاریس گفته است: ایران قصد واردات سوخت پاک به کشور را دارد و برنامهاش کاهش ۴ درصدی میزان تولید گازهای گلخانهای است و در صورتی که تحریمها برداشته شود مقدار این کاهش به ۱۲ درصد افزایش خواهد یافت. ملحق شدن به این توافقنامه آثاری را در پی خواهد داشت که در این نوشتار سعی داریم آن را مورد بررسی قرار دهیم.
سازمان حفاظت محیط زیست چهارمین همایش ملی حقوق محیط زیست با گرایش ظرفیتسازی حقوقی و اجرایی تحقق سیاستهای کلی نظام درزمینه محیط زیست کشور را ۱۲ و ۱۳ تیرماه با همکاری سه قوه مقننه، قضاییه و مجریه برگزار میکند.
محیطزیست همواره دستخوش بحرانها و خطرات متعددی بوده است و نظر به ارتباط ویژهای که به زندگی انسانها و بهطورکلی حقوق بشر پیدا میکند، جامعه بینالمللی بهویژه جوامع مدنی را نسبت به حفاظت و حمایت از آن حساس نموده است. تغییرات آب و هوایی، جنگلزدایی، بیابانزدایی، از بینرفتن تنوع زیستی و از همه اینها مهمتر، مصادیق گوناگون آلودگی زیستمحیطی موجب گردیده است که مسئله محیطزیست به یکی از مهمترین دغدغههای بشر تبدیل شود.
اوجود مشکلات به وجود آمده در محیطزیست مناطق شمالی کشور، اتخاذ سازوکارهایی جهت کنترل و بهبود وضعیت موجود بسیار حیاتی است. گرچه که در بهبود شرایط زیستمحیطی، شاخصهای متنوعی اثرگذار است. بر این اساس، به نظر میرسد که بهبود اوضاع زیستمحیطی در مناطق شمالی کشور، از طریق راهکارهای حقوقی و قانونی تشکیل شود. بدین منظور برای آشنایی بیشتر با حقوق بینالملل و حقوق محیطزیست گفتوگویی با دکتر شافع عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی داشتیم.
نواحی زیست جغرافیایی ایران به پنج منطقه اصلی تقسیم می شوند : ۱) هیرکانی ؛ ۲) ارسباران ؛ ۳) ایران تورانی ؛ ۴) زاگرس ؛ ۵) خلیج فارس – عمانی . مساحت جنگل های ناحیه هیرکانی از آستارا در استان گیلان تا گلیداغی در استان گلستان را در برمی گیرد و ۲۰۸۶۳۷۱ هکتار است. بررسی تاریخی نواحی جنگلی ایران نشان می دهد که از ۹۰ میلیون هکتار در ۲۰۰۰ سال گذشته ، به ۱۸ میلیون در قرن بیستم، ۱۲ میلیون بعدا و اکنون به حدود ۷ میلیون هکتار تقلیل پیدا کرده است.
«همایش ملی حقوق سبز» که به همت سازمان بسیج حقوق دانان برگزار می گردد، به دنبال آن است که با گردهمایی اندیشمندان حقوقی کشور، استفاده از ظرفیت علم حقوق برای حفاظت از محیط زیست کشور به خصوص شهرهای شمالی کشور را فراهم آورد. جهت آشنای بیشتر با جزئیات این همایش مصاحبه ای را با دکتر سید فضل الله موسوی، عضو شورای نگهبان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، تهیه نمودیم.
مبحث ضرورت نظامی در حقوق بین الملل از دیرباز یکی از موضوعات مورد توجه حقوقدانان بوده است. به عبارت دیگر ضرورت نظامی یک سری اقدامات را از قوانین خاص مربوط به حقوق بشر دوستانه بین المللی استثناء می کند.رژﯾﻢ ﻋﺮاق در ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺳﺮاﺳﺮی ﺧﻮد آسیب های زیست محیطی بسیاری را در کشور و منطقه ایجاد نمود که از منظر قواعد حقوق بین الملل قابل پیگیری است.
معاون حقوقی ریاست جمهوری گفت: در برنامه ششم توسعه حکمی را پیشنهاد کرده ایم که مشوق هایی برای وکلایی که از مواضع دولت در حوزه محیط زیست دفاع می کنند داده شود.
محیط زیست یکی از مهمترین ثروتهای ملی هر کشوری است که بیاعتنایی برای حفظ آن موجب میشود که عدهای رانتخوار اقدام به تبدیل این ثروت عمومی به ثروت خصوصی با تخریب و از بین بردن آن کنند. به همین دلیل است که اصل پنجاهم قانون اساسی در ردیف اصول مربوط به فصل اقتصاد بطور خاص به محیط زیست اختصاص یافته و بیان کرده است که در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی میشود.
مشاور معاون حقوقی قوه قضاییه گفت: جرایم علیه محیط زیست و منابع طبیعی نیازی به شکایت شاکی خصوصی ندارد و مقامات قضایی، نیروی انتظامی و ضابطان با مشاهده تعدی و تجاوز به یکی از منابع طبیعی، موضوع را مستقیما از طریق دادسرا و حوزه قضایی مربوطه پیگیری کنند.
هر شخص حقیقی یا حقوقی با اخذ یا پرداخت وجه یا مال و یا تبرعا یا برای امور عام المنفعه یا هر انگیزه دیگر با اعمال نفوذ بر خلاف مقررات قانونی مبادرت به تبدیل اراضی کشاورزی، باغی، جنگلی، مراتع، منابع طبیعی و مانند آنها به اراضی مسکونی یا ویلا یا معد برای سکنی نماید، به حبس تعزیری درجه چهار و جزای نقدی معادل ارزش زمین و انفصال دایم از مناصب حکومتی محکوم می شود.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با اعلام خبر بررسی گزارش بنزین تولید پتروشیمی در این کمیسیون به منظور تصویب و قرائت در صحت علنی مجلس گفت: در این گزارش تفصیلی نیز سازمان محیط زیست نتوانست ادعای خود درباره شیوع سرطان و آلودگی هوا در کلان شهرها به دلیل آلوده بودن بنزین تولیدی پتروشیمیها […]